Heb jij je lijkkist al thuis?

doorwendy

Heb jij je lijkkist al thuis?

Confronterend idee

Wie kijkt er nou graag iedere dag naar de lijkkist waarin je straks eindigt? De kist waarin je straks zult worden gecremeerd of begraven? Het is een nogal confronterend idee dat maar weinigen zal aanspreken. Maar toch… mensen verschillen! Sommige troffen al de nodige maatregelen voor de uitvaart en alles wat daarbij komt kijken vooraf te regelen: de kist staat al thuis klaar, over de bank ligt een lijkwade gedrapeerd, de uitvaart is besproken en het graf plus persoonlijke grafmonument is al gekocht.

Interviews en foto’s

Saskia Aukema – documentaire fotografe – interviewde en fotografeerde een aantal mensen die dit al geregeld hebben. Het werd een bijzondere serie foto’s en interviews met een expositie in het Amsterdamse uitvaartmuseum Totzover.

Doodskleed in je uitzet?

In Nederland was het, (nog niet eens zo lang geleden) gebruikelijk dat in de uitzet een wit katoenen doodskleed zat. Soms werd het zelfs op als huwelijkscadeau gegeven. Of om voorbereid te zijn op de onvermijdelijke dood. Als een jaarlijkse traditie, werd de lijkwade zorgvuldig gewassen en gestreken. Gewoon huishoudelijk werkje of toch ook als herinnering aan de eigen sterfelijkheid?

“Sorry hoor maar ik heb niet zoveel met de dood..”

Tegenwoordig daarentegen proberen we de dood en de gedachte daar aan zo lang mogelijk buiten de deur te houden. We vieren liever het leven en de jeugd en ontkennen we het ouder worden en onze sterfelijkheid. Of zoals iemand onlangs zei ““Sorry hoor maar ik heb niet zoveel met de dood..””
Het denken aan onze eigen vergankelijkheid, het ouder worden en de afnemende vitaliteit en gezondheid vermijden we liever. We geloven dat we jong, vitaal en aantrekkelijk kunnen blijven tot op hoge leeftijd, liefst tot aan ons sterven. We leven liefst in ontkenning.

Verandering in de lucht?

Toch lijkt dit te veranderen: Nieuw-Zeeland zijn inmiddels de eerste kistclubs ontstaan waarvan de leden hun eigen kist bouwen en wedijveren om de mooiste creatie. Het van oorsprong Japanse gebruik waarbij in de eigen kist wordt proefgelegen – past deze kist mij wel? – wint aan ook in

Beter voorbereid

Nederlandse uitvaartbegeleiders bieden vrijblijvend aan om voor het overlijden alvast onze uitvaartwensen vast te leggen. Zo kunnen straks de nabestaanden een uitvaart organiseren die overeenkomstig de wensen van de overledene zijn. En ook is het denken over een eigen grafmonumenten tegenwoordig bespreekbaar. Zo is dit familiegraf op Zorgvlied (bekende begraafplaats bij Amsterdam) gemaakt terwijl er nog niemand overleden of ernstig ziek was. De familie wilde het eigen graf graag zelf en gelijk goed regelen. Het is inmiddels al weer een aantal jaren geleden dat het monument geplaatst is en tot op heden is het graf gelukkig nog steeds leeg.

Expositie museum Totzover

Het museum Totzover organiseerde de expositie “De Kist al in huis” met foto’s en verhalen van Saskia Aukema. Zie de expositie “De Kist al in huis” online
De mensen die in deze tentoonstelling worden gefotografeerd, vieren en omhelzen het leven, maar negeren de dood niet. In plaats daarvan nemen ze deel.

Saskia Aukema

Saskia Aukema is een Nederlandse journalist en fotograaf. Ze houdt van ‘slow journalism’. Mooie verhalen die zich geleidelijk ontwikkelen. Hoe levensbeslissingen het leven en de identiteit van mensen bepalen. Naast haar werk voor Trouw, kreeg haar breed tentoongestelde fotoreeks zoals Veiled nationale bekendheid in 2016 en 2017. Ook de twee publicaties van haar, Bekeerd (2014) en Veiled (2017), trokken veel aandacht.